Ngôn ngữ Dart là gì? Tìm hiểu các tính năng và ứng dụng của Dart

Ngôn ngữ lập trình Dart là gì? Tại sao bạn nên lựa chọn Dart để học? Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về ngôn ngữ Dart, các tính năng nổi bật và ứng dụng của Dart trong việc phát triển các ứng dụng phần mềm đa nền tảng, giúp bạn hiểu rõ hơn về tiềm năng của ngôn ngữ này trong bối cảnh công nghệ luôn thay đổi ngày nay.

I. Ngôn ngữ Dart là gì?

Ngôn ngữ Dart là một ngôn ngữ lập trình đa mục đích và hướng đối tượng do Google phát triển, được giới thiệu lần đầu tiên vào năm 2011. Dart có cú pháp tương tự ngôn ngữ lập trình C và được biết đến với tốc độ biên dịch nhanh, cú pháp dễ hiểu và khả năng phát triển giao diện người dùng linh hoạt. Sự linh hoạt của Dart được thể hiện qua khả năng xây dựng các ứng dụng web, di động (Android và iOS), máy chủ và máy tính để bàn, nhờ vào tích hợp với Flutter, một framework nổi tiếng của Google. Điều này mang lại nhiều lựa chọn cho các nhà phát triển trong việc tạo ra các ứng dụng hiện đại và hiệu quả.

II. Lịch sử và sự phát triển của Dart

Ngôn ngữ Dart, được phát triển bởi Google, bắt đầu từ năm 2009, với sự đóng góp chính từ hai kỹ sư Lars Bak và Kasper Lund. Họ là những người đứng sau việc tạo ra Dart, nhằm cung cấp một giải pháp thay thế hoặc bổ sung cho JavaScript trong việc phát triển các ứng dụng web quy mô lớn với mục tiêu tạo ra một ngôn ngữ lập trình web hiện đại, mạnh mẽ và linh hoạt hơn JavaScript. 

Dart được giới thiệu lần đầu tiên tại hội nghị GOTO ở Aarhus, Đan Mạch vào tháng 10/2011. Mục tiêu ban đầu của Dart là thay thế JavaScript như một ngôn ngữ lập trình chính cho các ứng dụng web, mang lại một sự cải tiến về hiệu suất và khả năng mở rộng. Trong những năm đầu, Dart chủ yếu được tập trung vào phát triển các ứng dụng web, nhưng dần dần đã mở rộng ra nhiều lĩnh vực khác.

Đến tháng 14/11/2013, Dart SDK 1.0 chính thức được phát hành, với nhiều công cụ hỗ trợ mạnh mẽ bao gồm trình biên dịch Dart-to-JavaScript, Dart Virtual Machine (VM) và công cụ phát triển Dart Editor. Đồng thời, Google cũng giới thiệu Dartium, một phiên bản của trình duyệt Chromium có tích hợp sẵn Dart VM, cho phép chạy trực tiếp mã Dart mà không cần biên dịch sang JavaScript.

Nhưng đến năm 2015, Google quyết định không theo đuổi mục tiêu tích hợp Dart VM vào các trình duyệt chính thống mà tập trung vào việc cải thiện khả năng biên dịch của Dart sang JavaScript. Quyết định này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng, định hình lại Dart như một ngôn ngữ lập trình front-end với mã nguồn được biên dịch sang JavaScript để chạy trên các trình duyệt.

Năm 2017, Dart 2.0 được công bố với nhiều cải tiến quan trọng, nhấn mạnh vào việc phát triển ứng dụng di động. Cùng thời điểm này, Google giới thiệu Flutter, một bộ công cụ UI phát triển ứng dụng di động dựa trên Dart, giúp các nhà phát triển tạo ra các ứng dụng đẹp mắt và hiệu năng cao cho cả Android và iOS từ cùng một mã nguồn. Sự ra đời của Flutter đã đem lại sức sống mới cho Dart, khiến ngôn ngữ này trở nên phổ biến hơn trong cộng đồng phát triển ứng dụng.

Đến năm 2018, Flutter 1.0 được phát hành, mang lại sự chú ý lớn cho Dart, vì Dart là ngôn ngữ chính để phát triển các ứng dụng Flutter. Năm 2020, Dart 2.8 tiếp tục được phát hành với nhiều cải tiến về hiệu năng và công cụ, khẳng định sự cam kết của Google trong việc phát triển Dart và Flutter. Dart và Flutter ngày càng trở nên phổ biến trong cộng đồng phát triển ứng dụng, không chỉ cho di động mà còn cho các ứng dụng web và máy tính để bàn.

III. Những tính năng nổi bật của ngôn ngữ lập trình Dart?

Dart được biết đến là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng, với cú pháp dễ hiểu và khả năng phát triển giao diện người dùng linh hoạt, khiến nó trở thành lựa chọn hàng đầu cho các nhà phát triển ứng dụng hiện đại. Dưới đây là một số tính năng nổi bật của ngôn ngữ lập trình Dart

1. Cú pháp đơn giản và dễ học

Dart có cú pháp tương tự như các ngôn ngữ lập trình C-style khác như Java và JavaScript, giúp lập trình viên dễ dàng tiếp cận và bắt đầu sử dụng Dart nhanh chóng. Điều này giúp giảm thời gian học tập và cho phép các lập trình viên nhanh chóng bắt đầu xây dựng ứng dụng.

2. Hiệu suất cao

Dart được thiết kế để đạt hiệu suất cao khi chạy trên mọi thiết bị và nền tảng. Điều này đạt được nhờ vào khả năng biên dịch Ahead-Of-Time (AOT) của Dart, một phương pháp cho phép biên dịch mã nguồn thành mã máy gốc trước khi ứng dụng được khởi chạy, giúp cải thiện đáng kể tốc độ và hiệu suất của ứng dụng. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các ứng dụng di động và ứng dụng yêu cầu hiệu suất cao.

3. Hỗ trợ lập trình hướng đối tượng (OOP)

Dart là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng (OOP) với đầy đủ các đặc điểm như class-based, tính kế thừa và đa hình. Điều này giúp các lập trình viên tổ chức mã nguồn một cách rõ ràng và dễ quản lý. Lập trình hướng đối tượng cũng giúp tái sử dụng mã và phát triển các ứng dụng phức tạp hơn một cách hiệu quả.

4. Null Safety

Một trong những tính năng quan trọng và tiên tiến của Dart là null safety, giúp ngăn chặn các lỗi runtime liên quan đến null bằng cách đảm bảo rằng các biến không thể chứa giá trị null trừ khi được khai báo rõ ràng. Null safety không chỉ cải thiện độ an toàn của mã nguồn mà còn giúp các nhà phát triển tránh được những lỗi phổ biến và khó phát hiện. Điều này đặc biệt hữu ích trong các dự án lớn và phức tạp, nơi việc kiểm soát các giá trị null là rất quan trọng để đảm bảo chất lượng và hiệu suất của ứng dụng

5. Khả năng biên dịch nhanh

Dart hỗ trợ cả hai phương pháp biên dịch là Ahead-Of-Time (AOT) và Just-In-Time (JIT), giúp tối ưu hóa quy trình phát triển ứng dụng. Khả năng biên dịch nhanh của Dart đóng vai trò quan trọng trong việc tăng tốc độ phát triển ứng dụng. Dart có thể biên dịch mã nguồn sang JavaScript, cho phép ứng dụng chạy mượt mà trên các trình duyệt web, đồng thời cũng có khả năng biên dịch sang mã máy gốc để hoạt động trên các thiết bị di động và máy tính để bàn. Việc biên dịch nhanh chóng không chỉ giảm thiểu thời gian chờ đợi của các nhà phát triển mà còn nâng cao hiệu suất làm việc, giúp quá trình phát triển diễn ra suôn sẻ và hiệu quả hơn.

6. Phát triển đa nền tảng

Dart, kết hợp với Flutter, cho phép phát triển ứng dụng đa nền tảng từ một cơ sở mã nguồn duy nhất. Các nhà phát triển có thể xây dựng ứng dụng cho iOS, Android, web và các ứng dụng desktop mà không cần viết mã lập trình riêng biệt cho từng nền tảng. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và tài nguyên, đồng thời đảm bảo tính nhất quán và chất lượng của ứng dụng trên mọi nền tảng.

7. Tính năng hot reload

Một trong những tính năng nổi bật và được yêu thích nhất của Dart là hot reload. Khi sử dụng Flutter, Dart hỗ trợ tính năng hot reload, cho phép lập trình viên ngay lập tức thấy  các thay đổi trong mã nguồn mà không cần phải khởi động lại ứng dụng, tăng tốc quá trình phát triển và gỡ lỗi. Dart cũng tích hợp tốt với các IDE phổ biến như IntelliJ IDEA, Android Studio và Visual Studio Code, cung cấp các tiện ích như tự động hoàn thành mã, gỡ lỗi và phân tích mã nguồn. Với tất cả các tính năng này, Dart là một ngôn ngữ lập trình mạnh mẽ và linh hoạt, giúp lập trình viên phát triển các ứng dụng hiệu quả và dễ bảo trì trên nhiều nền tảng khác nhau.

8. Tích hợp tốt với các công cụ phát triển

Dart có khả năng tích hợp tốt với nhiều công cụ phát triển hiện đại ngày này như Visual Studio Code, Android Studio và IntelliJ IDEA. Điều này giúp các lập trình viên dễ dàng viết code, debug và triển khai mã nguồn một cách hiệu quả. Các công cụ hỗ trợ này cũng cung cấp các tính năng như gợi ý câu lệnh code, kiểm tra lỗi và quản lý dự án, giúp tăng cường hiệu suất làm việc

Những tính năng nổi bật này khiến Dart trở thành một ngôn ngữ mạnh mẽ và linh hoạt, phù hợp cho nhiều loại ứng dụng từ web, di động đến desktop, đáp ứng nhu cầu của các nhà phát triển trong môi trường công nghệ hiện đại.

IV. Ứng dụng của ngôn ngữ lập trình Dart

Ngôn ngữ Dart được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực phát triển phần mềm, đặc biệt là trong các ứng dụng di động, web và máy tính để bàn. Dưới đây là một số lĩnh vực mà Dart được sử dụng phổ biến và hiệu quả:

1. Phát triển ứng dụng di động

Dart trở nên đặc biệt nổi tiếng nhờ Flutter, framework UI do Google phát triển. Flutter cho phép các nhà phát triển xây dựng các ứng dụng di động đa nền tảng (cross-platform) với hiệu suất cao, giao diện người dùng đẹp mắt và trải nghiệm mượt mà. Bằng cách sử dụng một cơ sở mã nguồn duy nhất, các nhà phát triển có thể triển khai ứng dụng của mình trên cả Android và iOS, giúp tiết kiệm thời gian và công sức so với việc phải viết mã riêng cho từng nền tảng.

2. Phát triển ứng dụng web

Dart ban đầu được thiết kế để thay thế JavaScript trong phát triển web. Mặc dù không đạt được sự phổ biến như mong đợi ban đầu, Dart vẫn là một lựa chọn mạnh mẽ cho phát triển ứng dụng web. Với bộ công cụ như DartPad và các thư viện như AngularDart, các nhà phát triển có thể xây dựng các ứng dụng web tương tác và hiệu quả. Dart cũng có khả năng biên dịch thành JavaScript, giúp tương thích với mọi trình duyệt hiện đại.

3. Phát triển ứng dụng desktop

Cùng với sự phát triển của Flutter, Dart không chỉ giới hạn ở các ứng dụng di động và web mà còn mở rộng sang phát triển ứng dụng máy tính để bàn. Flutter for Desktop cho phép các nhà phát triển tạo ra các ứng dụng chạy trên Windows, macOS và Linux từ cùng một cơ sở mã nguồn. Điều này giúp mở rộng phạm vi ứng dụng của Dart, cho phép các nhà phát triển tiếp cận một lượng lớn người dùng trên nhiều nền tảng.

4. Phát triển server-side

Dart không chỉ mạnh mẽ trong phát triển giao diện người dùng mà còn tỏ ra rất hiệu quả trong việc xây dựng các ứng dụng phía máy chủ. Thư viện dart:io và các gói mở rộng như Aqueduct giúp Dart xây dựng các ứng dụng máy chủ mạnh mẽ và hiệu quả. Dart có thể xử lý các yêu cầu HTTP, quản lý kết nối cơ sở dữ liệu và thực hiện các tác vụ phức tạp phía máy chủ, tương tự như Node.js nhưng tận dụng được các ưu điểm vượt trội của Dart.

5. Phát triển các công cụ

Dart còn được sử dụng để phát triển các công cụ và tiện ích hỗ trợ quá trình phát triển phần mềm. Ví dụ, các công cụ dòng lệnh (CLI) được viết bằng Dart có thể giúp tự động hóa các tác vụ, quản lý dự án và thực hiện các công việc khác một cách hiệu quả.

V. Kết luận

Như vậy, chúng ta có thể thấy rằng Dart là một ngôn ngữ lập trình mạnh mẽ và đa năng, mang đến nhiều ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực phát triển phần mềm hiện đại. Từ phát triển ứng dụng di động, web đến ứng dụng desktop.Với sự phát triển không ngừng và cam kết từ Google, Dart tiếp tục khẳng định vị thế của mình trong ngành công nghiệp phần mềm, mở ra những cơ hội mới cho sự đổi mới và sáng tạo trong phát triển ứng dụng.